Tužba za naknadu štete protiv Srbije zbog ubistva Albanca 1999. godine

Fond za humanitarno pravo (FHP) je, u okviru svog programa podrške žrtvama kršenja ljudskih prava u prošlosti u ostvarivanju reparacija, 19. septembra 2007. godine podneo tužbu za naknadu štete protiv Republike Srbije u ime porodice pokojnog Behram Gigollaj iz Mataruške Banje, zbog odgovornosti države za njegovu smrt . Tužba je podneta u ime supruge pok. Behrama, Ryva Gigollaj i dece Gani Gigollaj, Nimetullah Gigollaj, Haki Gigollaj, Lumnije Gigollaj i Asman Gigollaj.

Behram Gigollaj se 1988. godine preselio sa Kosova u Matarušku Banju, gde je otvorio pekaru. Povremeno su mu u vođenju radnje pomagali njegovi sinovi. U noći kada je počela NATO intervencija na SRJ, 24. marta 1999. godine, Behram i njegov sin Gani su počeli sa radom oko 23.00 časa.  Nedugo potom, u radnju je provalila grupa od pet ili šest nepoznatih mladića. Čim su ušli u radnju počeli su da ih tuku pesnicama, nogama, a kasnije i batinama i tupim delom sekire. Desetak minuta kasnije, grupa je napustila pekaru, a Gani je pronašao oca ispred radnje u lokvi krvi i bez svesti. Ubrzo je došla Hitna pomoć koja je odvezla povređenog Behrama, a Gani je tu noć prespavao kod komšija.

Sutradan, Ganija je ispitala policija, ali tom prilikom mu nije obezbeđen prevodilac, iako je on slabo poznavao srpski jezik. Nekoliko dana posle događaja, Gani je otišao iz Srbije u Albaniju, da bi se našao sa porodicom koja je izbegla sa Kosova. Behram Gigollaj, koji je ostao u bolnici u Kraljevu, podlegao je  ranama 28. marta 1999. godine. Porodica je njegovo telo dobila preko MKCK tek u septembru 2000. godine.

U noći 24. marta 1999. godine, u Kraljevu i Mataruškoj Banji, demolirane su sve albanske radnje. Prema podacima FHP-a, Behram Gigollaj i njegov sin su napadnuti u vreme kada je policija već imala informacije o napadima na lokale koji su u vlasništvu državljana SRJ albanske nacionalnosti. Međutim, policija nije intervenisala i zaštitila evidentno ugrožene građane, što je protivno njenoj ustavnoj i zakonskoj obavezi pružanja zaštite svim licima, bez razlike po osnovu nacionalnosti. U periodu pre početka sukoba na Kosovu, pripadnici SUP-a u Kraljevu su, za vreme demonstracija ili drugih događaja visokog rizika, redovno obezbeđivali objekte čiji su vlasnici Albanci.

FHP je 14. aprila 2006. godine podneo i krivičnu prijavu protiv NN izvršilaca ovog napada, ali do danas nije primljena ni jedna informacija o napretku istrage.

FHP poziva državne organe da ispune preporuke iz Rezolucije Generalne skupštine UN od 16. decembra 2005. godine ˝Osnovna načela i smernice za ostvarivanje prava na pravni lek i reparacije žrtava teških kršenja međunarodnog prava ljudskih prava i ozbiljnih povreda međunarodnog humanitarnog prava˝ i  obezbede reparacije žrtvama za postupanja ili propuste koji se mogu pripisati državi, a predstavljaju teška kršenja međunarodnog prava ljudskih prava ili ozbiljne povrede međunarodnog humanitarnog prava.