Solidarnost bez diskriminacije

Fond za humanitarno pravo (FHP) snažno podržava angažovanje državnih institucija u saniranju posledica nedavnih elementarnih nepogoda i pomoći ugroženom stanovništvu u tim područjima. U isto vreme, FHP bi želeo da te institucije, a posebno Vlada Republike Srbije, iskažu isti nivo solidarnosti prema građanima Srbije bošnjačke nacionalnosti iz opštine Priboj, koji su krajem 1992. i početkom 1993. godine bili žrtve progona od strane tadašnje Vojske Jugoslavije (VJ) i koji su zbog toga i danas prinuđeni da žive van svojih domova.

Radi podsećanja, sela koja se nalaze u Sandžaku, na tromeđi između Srbije, BiH i Crne Gore, (Kukurovići, Živinice, Zaostro, Milanovići, Slavotići, Sjeverin i dr.) bila su naseljena uglavnom muslimanskim stanovništvom. Za vreme oružanog sukoba na prostoru Bosne i Hercegovine, uz granicu sa tom republikom, bile su skoncentrisane brojne jedinice rezervnog sastava VJ. Prema izjavama meštana ovih sela, na ovom području od 8. maja 1992. godine, bio je stacioniran Užički korpus VJ. Zabeleženi su brojni nezakoniti pretresi kuća, fizičko maltretiranje i bezrazložno pucanje po kućama meštana ovih sela. Takođe u ovom periodu, snage Vojske Republike Srpske su nesmetano dolazile na ovo područje gde su vršile zastrašivanje lokalnog stanovništva.

Sudbinu proteranih Bošnjaka najbolje ilustruju događaji u selu Kukurovići. Oko tog sela, nalazila su se tri logora vojske Jugoslavije: na brdu Mustafin grob, u osnovnoj školi u Kukurovićima i crnogorskom selu Poblaće. Prema izjavi jednog od meštana sela Kukurovići, 18. februara 1993. godine u poslepodnevnim časovima, izvršen je napad na selo pešadijskim naouružanjem iz pravca sva tri pomenuta logora. Zbog napada, meštani ovog sela, tog dana napustili su ovo selo i otišli u Pljevlja. Kada su napuštali selo već su se mogle primetiti da su neke kuće u selu zapaljene. Dva dana nakon ovog napada neki od meštana su se vratili u selo. Tada su videli da su i preostale kuće zapaljene (ukupno 37 kuća). Jedan od onih koji se vratio bio je Džafer Kaltak koji je ušao u kuću komšije Mušana Husovića, gde je zatekao njegov leš i leš njegove nevenčane supruge Fatime Sarač. Nakon toga, Džafer je pronašao i leš Uzeira Buluta u njegovoj kući.

Ističemo da se uništavanje ovih sela i proterivanje stanovništva nikako ne može predstaviti kao posledica ratnih dejstava jer je opštepoznato da VJ nikada nije bila u sukobu sa Vojskom Republike Srpske koja je bila stacionirana u graničnom pojasu Bosne i Hercegovine sa SRJ. Starci koji su uglavnom živeli u pomenutim selima, danas žive u Prijepolju, Priboju i Pljevljima, ispod svakog nivoa ljudskog dostojanstva i bez ikakve pomoći od strane države — koja im čak nije priznala ni status raseljenih lica.

FHP traži od svih relevantnih institucija u Republici Srbiji da iskažu solidarnost prema ljudima koji već 13 godina žive van svojih domova i omoguće im da se u njih vrate. FHP u potpunosti podržava nedavnu izjavu premijera Vojislava Koštunice da „svakom ko je izgubio krov nad glavom obezbediće se drugi“, ali ovo bi trebalo da se odnosi na sve građane Srbije, bez obzira na njihovu etničku pripadnost i činjenicu ko je odgovoran zbog toga što su ostali bez tog krova nad glavom.