Javni poziv za praćenje suđenja u predmetu Srebrenica-Kravica pred Višim sudom u Beogradu

Udruženje žrtava i svjedoka genocida i Fond za humanitarno pravo (FHP) upućuju poziv zainteresovanim građanima Srbije i Bosne i Hercegovine da se prijave za praćenje suđenja pred Višim sudom u Beogradu, u predmetu Srebrenica-Kravica, 26. februara 2018. godine, sa početkom u 9.30h.

U predmetu Srebrenica-Kravica se sudi osmorici optuženih, nekadašnjim pripadnicima Centra za obuku „Jahorina” Specijalne brigade policije, Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srpske. Optuženima se stavlja na teret da su 14. jula 1995. godine, unutar, ispred i u neposrednoj blizini hangara zemljoradničke zadruge u selu Kravice (Bratunac, BiH) izvršili ubistvo najmanje 1.313 bošnjačkih civila iz Srebrenice.

Tužilaštvo za ratne zločine Republike Srbije je optužnicu u ovom predmetu podiglo u septembru 2015. godine, ali je suđenje počelo tek u decembru 2016. godine. Optužnica tereti optužene da su izvršili ratni zločin protiv civilnog stanovništva.

 Praćenje suđenja za ratne zločine ima za cilj da zainteresovanoj javnosti omogući bolje informisanje i neposredno iskustvo praćenja suđenja koja su u toku pred nadležnim sudom u Srbiji, čime se afirmiše pravo javnosti da zna o suđenjima za ratne zločine.

Informisanje javnosti o sudskim postupcima za ratne zločine i činjenicama koje su utvrđene tokom ovih postupaka jedan je od preduslova za objektivno sagledavanje prošlosti i stvaranje društvenog pamćenja o počinjenim zločinima i žrtvama tih zločina, što je posebno važno, imajući u vidu činjenicu da ni Tužilaštvo za ratne zločine Republike Srbije, kao ni Odeljenja za ratne zločine Višeg i Apelacionog suda u Beogradu nemaju razvijene programe informisanja.

Udruženje žrtava i svjedoka genocida i FHP pozivaju sve zainteresovane punoletne osobe, građane Srbije i Bosne i Hercegovine  da se prijave za dolazak na suđenje u navedenom terminu. U slučaju velikog broja prijavljenih, prednost će imati novinari, aktivisti organizacija civilnog društva, umetnici i studenti.

Prijava za praćenje suđenja se vrši putem email adresa: [email protected] (za građane Srbije) i putem email adrese: [email protected], (za građane BiH), najkasnije do 19. februara 2019. godine u 10h.

Troškovi putovanja, smeštaja i ishrane će biti obezbeđeni.

Dodatne informacije se mogu dobiti putem email adrese: [email protected].

NAPOKON OBJAVLJEN dosje zataškavanim ratnim zločinima vojvođanskim Hrvatima

BEOGRADSKI FOND ZA HUMANITARNO PRAVO tijekom evidentirao je brojna ubojstva koja su pristalice Vojislava Šešelja uz pomoć srbijanske policije izvršili od 1991. do 1995. da bi Hrvate otjerali.

Zločine nad Hrvatima od 1991. do 1995. na teritoriju skoro cijele Vojvodine počinili su članovi Srpske radikalne stranke (SRS) i grupe povezane s lide-rom te partije Vojislavom Šešeljem, ali su u njih bile umiješane i Jugoslavenska narodna armija (JNA), srpska policija i Resor državne bezbednosti (RDB) Ministarstva unutrašnjih poslova Srbije. To je rečeno prošle nedjelje u Beogradu, prilikom predstavljanja novog “Dosjea” Fonda za humanitarno pravo (FHP), nevladine organizacije koja se od 1992. godine bavi onim što bi trebala raditi država – istražuje ratne zločine počinjene na teritoriju bivše Jugoslavije, podnosi prijave protiv osumnjičenih, pokušava zaštititi prava žrtava.

Nestanak oca bio je signal Hrvatima da se isele iz Vojvodine

Republika Srbija nikada nije objasnila kako su dvoje njenih državljana protuzakonito odvedena iz obiteljske kuće i nestala.

Srbija ih nije tražila jer da ih je tražila onda bi sigurno na naš upit odgovorila konkretnije od onoga – vaša prijava se odbacuje. Činjenica je da je moj otac bio politički angažiran, kao i moj stric. Činjenica je da su samo oni iz sela odvedeni od strane uniformiranih lica. Činjenica je da su svjedoci potvrdili da su ih vidjeli u prostorijama SUP-a Šid. Činjenica je da je nakon njihovog odvođenja i nestanka veći dio Hrvata napustio Morović. Ponavljam, nikada niti jednu informaciju nismo dobili od službenih tijela progona osim da nam se zahtjevi i prijave odbacuju – kaže u razgovoru za Danas Vesna Abjanović, ćerka Mate Abjanovića, koji je 23. oktobra 1991. sa bratom Ivicom nestao iz vojvođanskog sela Morović i čija sudbina do danas nije razrešena.

Ratnim zločincima nije mesto u Vladi Kosova

Ova odluka je usledila nekoliko dana nakon što je Selimi pušten na uslovnu slobodu,  pošto je odslužio više od 5 godina zatvora u ukupnom trajanju od 7 godina. Sulejman Selimi je osuđen za ratne zločine protiv civilnog stanovništva tokom 1998-1999. godine.

Osim što ga je premijer Kosova Haradinaj velikodušno prihvatio u svoj kabinet, drugi državni zvaničnici su nakon njegovog otpusta posetili Selimija i opisali ga kao heroja albanskog naroda. Predsednik Kosova, Hašim Tači, rekao je da je “sa živim herojem na slobodi, generalom Sulejmanom Selimijem, Kosovo bolje i bezbednije”.

Predstavljen Dosije „Zločini nad Hrvatima u Vojvodini“

U četvrtak 31. januara 2019. godine Fond za humanitarno pravo (FHP) predstavio je svoj jedanaesti po redu Dosije o potencijalnim počiniocima ratnih zločina tokom oružanih sukoba u bivšoj Jugoslaviji. Dosije „Zločini nad Hrvatima u Vojvodini“ prikazuje kako je u periodu od 1991. do 1995. godine na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine sprovođena kampanja zastrašivanja i pritisaka na građane hrvatske nacionalnosti, sa ciljem da se oni isele iz svojih kuća i napuste Srbiju.

Otvarajući događaj, direktorka pravnog programa FHP-a Ivana Žanić je navela da su u Dosijeu predstavljeni dokazi o pretnjama, zastrašivanju, uništavanju imovine, nestancima i ubistvima Hrvata širom Vojvodine. Glavni inspiratori kampanje zastrašivanja i progona Hrvata su bili članovi Srpske radikalne stranke (SRS), na čelu sa Vojislavom Šešeljem, kao i razne grupe povezane sa ovom partijom. U progonu Hrvata su takođe učestvovali i pripadnici Jugoslovenske narodne armije (JNA), Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP) Srbije, uključujući i Resor državne bezbednosti (RDB). Šešelj je u svojim govorima eksplicitno pozivao na progon Hrvata iz Vojvodine, zalažući se za to da se iz Srbije iseli onoliko Hrvata koliko je Srba iseljeno iz Hrvatske. Govoreći na skupu u Hrtkovcima, 6. maja 1992. godine, Šešelj je tvrdio da za Hrvate više nema mesta u Vojvodini, zbog čega meštani Hrtkovaca srpske nacionalnosti treba što pre da ih se „otarase“. Nakon ovog govora započeta je kampanja zastrašivanja, koja je rezultirala odlaskom oko 450 hrvatskih porodica iz Hrtkovaca. Žanić je zaključila da ne iznenađuje izostanak reakcije državnih organa na izjavu Vojislava Šešelja da će rado ponoviti svoje ratne zločine, datu nakon što ga je Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju (MKSJ) osudio za progon Hrvata iz Hrtkovaca, budući da su sadašnji politički zvaničnici Srbije uglavnom članovi SRS iz vremena kada su Hrvati proterivani iz Vojvodine.

Šešelj i SRS glavni zagovornici zločina nad Hrvatima u Vojvodini

Dosije: Zločini nad Hrvatima u Vojvodini

Na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine u Republici Srbiji u periodu od 1991. do 1995. godine sprovođena je kampanja zastrašivanja i pritisaka na hrvatske civile, sa ciljem da se isele iz svojih kuća i napuste Srbiju. Kampanja, čiji se intenzitet menjao i dostizao vrhunce u drugoj polovini 1991. godine, od proleća do jeseni 1992. i u leto 1995. godine, rezultirala je proterivanjem nekoliko desetina hiljada Hrvata iz Vojvodine. Nasilje nad Hrvatima u Vojvodini uključivalo je napade na privatnu imovinu i verske objekte, pretnje, fizičke napade i ubistava.

Glavni zagovornici i inspiratori kampanje zastrašivanja i pritisaka na hrvatsko stanovništvo u Vojvodini bili su Vojislav Šešelj i njegova Srpska radikalna stranka (SRS). Iseljavanje hrvatskih porodica vršeno je pod pritiskom različitih grupa bliskih SRS, sastavljenih od lokalnog stanovništva i militantnog dela srpskih izbeglica iz Hrvatske, kao i pripadnika dobrovoljačkih jedinica iz Srbije koje su učestvovale u ratovima u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini.

Kampanja zastrašivanja odvijala se uz znanje i prećutno odobravanje političkih struktura Republike Srbije. Dokazi predstavljeni u ovom Dosijeu pokazuju da su u pojedinim aktima nasilja nad Hrvatima učestvovali i pripadnici Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP) Republike Srbije. Osim toga, u prisilnom iseljavanju vojvođanskih Hrvata značajnu ulogu je imao i Resor Državne bezbednosti (RDB) MUP-a Republike Srbije.

U periodu između dva popisa stanovništa, 1991. i 2002. godine, na teritoriji Vojvodine primetno je smanjenje broja Hrvata i drugog nesrpskog stanovništva. Do smanjenja broja Hrvata došlo je u 39 od 45 opština u Vojvodini, a na teritoriji cele Vojvodine broj Hrvata smanjio se za 18.262, to jest za 24,41%.

U ovom Dosijeu predstavljeni su dokazi o događajima u vojvođanskim opštinama (Ruma, Šid, Stara Pazova, Inđija, Petrovaradin i Apatin) u kojima su pritisci na Hrvate da se isele bili najsnažniji i u kojima je etnička slika najviše izmenjena. Dosije se zasniva na izjavama svedoka i porodica žrtava datih Fondu za humanitarno pravo, dokumentima RDB-a Srbije, presudama sudova u Srbiji, dokumentima koji su kao dokaz izvedeni pred Međunarodnim krivičnim sudom za bivšu Jugoslaviju i medijskim prilozima.

Dosije: Zločini nad Hrvatima u Vojvodini dostupan je za preuzimanje ovde.

MRMKS i NVO o nasleđu Haškog tribunala

U sredu 30. januara 2019. godine, u prostorijama Fonda za humanitarno pravo (FHP) održan je sastanak predstavnika Međunarodnog rezidualnog mehanizma za krivične sudove (MRMKS) i nevladinih organizacija iz Srbije. Na sastanku su učestvovali sekretar MRMKS-a Olufemi Elias sa saradnicima, kao i predstavnici FHP-a, Helsinškog odbora za ljudska prava, Inicijative mladih za ljudska prava i Komiteta pravnika za ljudska prava. Učesnici sastanka razgovarali su o nastavku saradnje u pogledu prenosa činjenica koje su utvrdili sudovi u Hagu, nadležni za kršenja međunarodnog humanitarnog prava tokom oružanih sukoba u bivšoj Jugoslaviji. Naglašene su potreba za novim i aktivnijim pristupom mladim generacijama, važnost njihovog kontinuiranog informisanja i obrazovanja o događajima iz nedavne prošlosti, neophodnost prevazilaženja društvene klime negiranja zločina i poricanja odgovornosti, kao i zalaganje za otklanjanje nekažnjivosti za počinjene ratne zločine.

Predstavnici MRMKS-a obišli su biblioteku i arhivu FHP-a i detaljnije se informisali o poduhvatu prenosa javno dostupne arhive Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju, koji FHP sprovodi već skoro 15 godina.

[Show as slideshow]

Odložena suđenja u predmetima za ratne zločine „Trnje“, „Ćuška“ i „Štrpci“

Na današnjem glavnom pretresu u predmetu „Trnje“ trebalo je da budu održane završne reči, međutim, suđenje je odloženo zbog bolesti jednog od optuženih – Pavla Gavrilovića.

Podsetimo, Gavrilović i Rajko Kozlina, nekadašnji pripadnici Vojske Jugoslavije, terete se za ubistvo 27 albanski civila u selu Trnje u martu 1999. godine. Optužnica protiv njih je podignuta u novembru 2013. godine, a suđenje je počelo 24. februara 2015. godine.

Povodom smrti Zdravka Greba

Dana 29. januara 2019. godine u Sarajevu je preminuo profesor Zdravko Grebo, dugogodišnji prijatelj, saradnik i član Upravnog odbora Fonda za humanitarno pravo. Uvek vispren, duhovit i šarmantan, sa spremnom anegdotom iz sopstvenog života u vezi sa gotovo svakom temom, imao je predlog rešenja za sve izazove pred kojima bismo se našli. Do kraja se dosledno i nepokolebljivo zalagao za utvrđivanje istine i odgovornosti za zlodela počinjena tokom ratova na teritoriji bivše Jugoslavije tokom 1990-ih. Odlazak profesora Greba veliki je gubitak za sve iskrene zagovornike kritičkog građanskog društva, ali iza njega ostaju dela kojima se mogu ponositi svi njegovi poštovaoci. Pamtićemo ga i zauvek čuvati u našim uspomenama.