FDH dorëzon kallëzime penale për krime lufte në Kalesija dhe Vlasenicë në vitin 1992
Fondi për të Drejtën Humanitare (FDH) ka paraqitur kallëzim penal në Prokurorinë Publike për Krime Lufte të Republikës së Serbisë, kundër Slobodan Pajiq dhe Vlastimir Bećarević, ish-oficerë të Brigadës së Parë të Këmbësorisë Biraç të Ushtrisë së Republikës Srpska (VRS).Me dyshimin e arsyeshëm se ata kanë urdhëruar dhe/ose kanë kryer krime lufte në komunat Vlasenicë dhe Kalesija gjatë muajve majit dhe qershorit 1992.
Kallëzimet penale kundër Pajiq dhe Bećarević janë rezultat i hulumtimit të Fondit për të Drejtën Humanitare për krimet e luftës të kryera në zonën e përgjegjësisë së Brigadës së Parë të Këmbësorisë Biraç nën komandën e Svetozar Andrić. FDH-ja i prezantoi publikut gjetjet e këtij hulumtimi në fund të shkurtit 2024 në Dosjen “Svetozar Andrić”. Brigada e Parë e Këmbësorisë Biraç e Ushtrisë së Republikës Srpska, e formuar në maj 1992, mori pjesë në dëbimin e popullatës joserbe nga komunat e Zvornikut, Vlasenicës dhe Kalesija, vrasjen e civilëve gjatë okupimit të territorit, djegien dhe shkatërrimin e fshatrave.
Komandanti i Batalionit të IV-të të Këmbësorisë Vlasenica i Brigadës së Parë të Këmbësorisë Biraç, zona e përgjegjësisë së së cilës ishte komuna e Vlasenicës, ishte majori Sllobodan Pajiq. Pjesëtarët e këtij batalioni, në bashkëpunim me Togën Speciale të Policisë, kryen disa sulme të armatosura mbi popullatën civile joserbe të komunës së Vllasenicës në fund të majit dhe qershorit 1992, gjatë të cilave vranë së paku 20 boshnjakë, ndërsa civilë të tjerë. duke përfshirë gra, fëmijë dhe të moshuar, u dëbuan në territorin nën kontrollin e Ushtrisë së Bosnjë dhe Hercegovinës, ose u burgosën në mënyrë të paligjshme në objektet e paraburgimit. Ankesa penale kundër Slobodan Pajiq përfshin gjithashtu një referencë për rolin dhe përgjegjësinë e tij në organizimin e objekteve të paraburgimit dhe kushteve të paraburgimit – brenda kampit të Sushicës. Kampi i Sushicës u krijua me urdhër të Svetozar Andrić-it më 31 maj 1992 dhe gjatë katër muajve të funksionimit të tij në të kaluan nga 2000 deri në 2500 të burgosur, kryesisht civilë. Të paktën 160 të burgosur u vranë ose vdiqën si pasojë e rrahjeve brenda kampit.
Nën komandën e Vlastimir Beçareviqit, pjesëtarët e Batalionit të Parë të Këmbësorisë Osmaci të Brigadës së Parë të Këmbësorisë Biraç, duke zbatuar urdhrat e Svetozar Andriqit në 26 maj 1992, sulmuan disa vende në komunën e Kalesijës, përfshirë fshatrat Sheher dhe Like. , prej nga i dëbuan me forcë gratë dhe fëmijët, ndërsa burrat, të ndarë më parë, u burgosën në një sërë obijekte paraburgimi, ku rojet i rrahën dhe keqtrajtuan dhe i mbanin në kushte çnjerëzore.
Deri më sot, asnjë oficer i rangut të lartë i Brigadës së Parë të Këmbësorisë Biraç ose i Korpusit të Bosnjës Lindore të VRS nuk është mbajtur përgjegjës për krimet e përshkruara këtu. FDH ka paraqitur një kallëzim penal kundër Svetozar Andriqit, komandant i Brigadës së Parë të Këmbësorisë Biraç, në Prokurorinë e Krimeve të Luftës në vitin 2018, por rasti është ende në fazën e hetimit.
Përveç kallëzimeve penale kundër Pajiqit dhe Beçareviqit, FDH ka dorëzuar mbi 30 prova, duke përfshirë deklaratat e dëshmitarëve dhe të mbijetuarve, si dhe dokumente ushtarake dhe policore, të cilat janë pranuar si prova në Gjykatën Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë. dhe Gjykata e Bosnjës dhe Hercegovinës.
