Neki naši su rušili, dok smo mi navijali

Šovinizam, primitivizam i neznanje ne idu jedno bez drugog. To je tako vazda bilo. Pa i u slučaju vandalskog rušenja vjerskih objekata.

Piše: Dragoljub Draža Petrović

Dok sam tokom rata, kao reporter dnevnog lista Naša Borba, putovao po Bosni, nailazio sam na poravnate placeve kraj puteva na kojima nije bilo ničega. Jednom sam pitao srpskog vojnika: “Otkud u centru grada ovoliki prazan plac?”

Vojnik mi je u poverenju rekao: “Ovde smo, rođače, lansirali peršing…”

Šta li je to? – mislio sam se.

Posle mi je objasnio – peršing je američka raketa srednjeg dometa koja, valjda, njemu sliči na minaret.

U ratnom slengu “lansirati peršing” značilo je “srušili smo džamiju”.

Posle bombardovanja tadašnje Savezne Republike Jugoslavije 1999. godine putovao sam na Kosovo. Uz magistralu su promicali bilbordi sa porukama na albanskom i engleskom i minareti džamija, većina podignuta od ulaska međunarodnih snaga. Na svakoj džamiji bila je istaknuta albanska zastava.

Čovjek, a ne navijač

“Vidiš, Petroviću, iza ove džamije, sa naše desne strane, bila je pravoslavna crkva, posvećena Svetoj Petki. Srušena je 1999. godine, kada su srpske snage napustile Kosovo. Prethodno je jedan srpski rezervista, dok se vojska povlačila, slaveći navodnu pobedu nad NATO paktom, zoljom gađao džamiju i pritom ubio hodžu. Posle su Albanci obnovili džamiju, ali nisu obnovili srpsku crkvu koju su sami srušili”, pričao mi je tadašnji ministar za povratak i etničke zajednice u Vladi Kosova Milorad Todorović, jedan sjajan tip koji na događanja na Kosovu nije gledao kao navijač već kao čovek.

Posle smo došli u Cernicu, mešovito srpsko-albansko selo blizu Gnjilana, gde su tokom bombardovanja bili stacionirani rezervisti srpske vojske iz Leskovca. Nisu pravili probleme, kako su mi pričali meštani, osim kad se napiju.

Kada je došla komanda za povlačenje, minirali su džamiju i zapalili 105 tada praznih i uglavnom opljačkanih albanskih kuća. Onda su otišli, ostavivši meštane Srbe da dočekaju komšije Albance iz izbeglištva. Ovi su se, možete misliti kako, “oduševili” zatečenim i poverovali “genijalcima” koji su ih uveravali da su za svu njihovu muku krivi preostali živi “primerci” Srba.

Od tada je u Cernici ubijeno šest srpskih meštana. Iz osvete. Ubijeno je i jedno četvorogodišnje dete, nad čijim grobom je, prilikom prve posete Kosovu, 2005. godine, tadašnji predsednik Srbije Boris Tadić zaplakao.

Posao novinara i političara nije da pišu i govore samo o zločinima nad sopstvenim narodom. Veličina jednog naroda, uopšte, predstavlja priznanje da su “i neki naši” činili zločine. Oni koji su išli da ruše i skrnave pravoslavne ili katoličke crkve i džamije širom bivše Jugoslavije ne znaju osnovnu stvar – da su verska mesta drugih koji veruju u nekog svog Boga jednako sveta kao i njihova.

Kršenje bese i zakletve

Mnoge srpske manastire na Kosovu, poput Pećke patrijaršije ili Dečana, vekovima su čuvale albanske porodice. Neki njihov predak dao je besu, časnu reč, koja se ne sme pogaziti, da će on i njegovi potomci štititi to sveto mesto. Onda su ih novokomponovani vernici primorali da prekrše besu i odustanu od zakletve date u vremenima kada se reč cenila više od nacije.

Šovinizam, primitivizam i neznanje ne idu jedno bez drugog. To je tako vazda bilo.

Sećam se, kada sam sa terena doneo priču u kojoj se pominjalo rušenje džamija, jedan urednik me pitao da li da u novine uopšte pusti takvu informaciju, jer ni on, iako dugogodišnji novinar, nije verovao da su Srbi ikada srušili neku džamiju. A pitao me to jer “mejnstrim” srpski mediji uglavnom pišu o rušenju verskih objekata samo kada treba pomenuti divljanje onih sa druge strane. To, naravno, nije samo slučaj sa srpskim medijima.

Međutim, niti predsednik Tomislav Nikolić niti premijer Aleksandar Vučić niti svi ostali koji ovih dana kukaju kako Kosovo ne treba primiti u UNESCO, jer su Albanci “varvari koji ruše srpske crkve”, nikada nisu pomenuli da je, recimo, u Banjoj Luci tokom rata u Bosni i Hercegovini srušeno svih 16 džamija, pored ostalih i Ferhadija, spomenik svetske kulturne baštine. Iako u tom gradu, faktički, nije ispaljen metak. A tamo, pritom, u to vreme nisu živeli Albanci već uglavnom Srbi.

Niti da je tokom 1998-99. godine oštećeno ili uništeno 225 džamija na Kosovu. Negde je podmetnut eksploziv, negde otvarana artiljerijska vatra, negde je podmetnut požar… U nekim slučajevima, takvi napadi bili su praćeni ispisivanjem grafita po zidovima džamije ili u mihrabu. Negde je iscepan, spaljen i oskrnavljen Kur’an. U nekim slučajevima džamije su bile jedini objekti u kraju na koje je izvršen napad.

Zamislite da sa tom argumentacijom neko, na primer, zatraži od UNESCO-a da Srbiju izbaci iz te organizacije, pod argumentacijom da su svi Srbi varvari, a ne samo jedna manja grupa eminentnih budala koja je došla na ideju: “Hej, daj da rušimo džamiju…” Kao odgovor na nečiju ideju: “Hej, daj da srušimo srpsku crkvu…”

UNESCO bi se prorijedio

Da UNESCO kojim slučajem reši da na argumentima koje Vlada Srbije koristi u borbi da Kosovo ne uđe u tu međunarodnu organizaciju preispita članstvo raznih balkanskih država, verovatno bi pola njih “izvisilo”. I bilo izbačeno po kratkom postupku. Od Hrvatske, preko Bosne, do Srbije.

I kosovskim političarima dugo je trebalo da se suoče sa iživljavanjem nad pravoslavnim verskim objektima 2004. godine na Kosovu, čije su slike ponekad tako užasne da mislite kako ih čine neki zatucani srednjevekovni osvajači, a ne ljudska bića jednu godinu pre izuma Fejsbuka.

Ali problem je što vodeći srpski političari nemaju nameru ni danas da se suoče sa činjenicom, recimo, da su neki pijani rezervisti iz Leskovca spalili džamiju i albansko selo.

Sadašnji političari koji vode Srbiju bili su deo svih tih ratnih mašinerija, mada nigde nećete naći da kažu: “I neki naši su rušili, dok smo mi navijali. A često i huškali.”

Preuzeto sa portala  AlJazeera