Cilj izveštaja „Tranziciona pravda u Srbiji u periodu od 2013. do 2015. godine“ je da informiše domaću i međunarodnu javnost o napretku procesa uspostavljanja tranzicione pravde u Srbiji.
Odabrani radovi studenata treće Regionalne škole tranzicione pravde objedinjeni su u trećem broju Zbornika. Radovi studenata u ovom broju obrađuju teme u vezi sa procesom tranzicione pravde u post-jugoslovenskim zemljama – suđenja za ratne zločine, pravo žrtava na reparacije, pomirenje.
Pristup javnosti arhivama koje sadrže dokumente relevantne za utvrđivanje činjenica o kršenjima ljudskih prava u prošlosti jedan je od temeljnih preduslova uspostavljanja tranzicione pravde u postkonfliktnom društvu. U društvima poput Srbije, koja su prošla periode obeležene sistemskim nasiljem, pristup informacijama o kršenjima ljudskih prava predstavlja sastavni element prava žrtava i društva na istinu.
Dvogodišnji izveštaj Fonda za humanitarno pravo o suđenjima za ratne zločine u Srbiji pruža uvid u sve predmete ratnih zločina koji su tokom 2014. i 2015. godine vođeni pred Višim i Apelacionim sudom u Beogradu, i pred sudovima opšte nadležnosti. U izveštaju su za 27 predmeta dati kratak pregled postupka i osnovni nalazi FHP-a u vezi sa predmetom. Njima prethode opšti nalazi o suđenjima za ratne zločine tokom 2014. i 2015. godine, kao i bitni društveno-politički događaji koji su od značaja za suđenja za ratne zločine.
Peti broj Foruma za tranzicionu pravdu obrađuje pitanje uloge obrazovanja u procesima suočavanja sa prošlošću i pomirenja, sa posebnim naglaskom na sadržaj udžbenika istorije u post-konfliktnim društvima i procesima demokratizacije.
Za društva koja su prošla kroz periode masovnih kršenja ljudskih prava, pitanje reparacija žrtvama jedan je od najvažnijih elemenata uspostavljanja vladavine prava u odnosu na počinjene zločine, kao i izgradnje solidarnosti i kulture ljudskih prava.
Dana 27. i 28. aprila 1999. godine u selima zapadno od grada Đakovica na Kosovu sprovedena je opsežna zajednička operacija Vojske Jugoslavije (VJ) i Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP) pod nazivom operacija Reka. Tokom ove operacije, pripadnici srpskih snaga ubili su najmanje 350 civila – kosovskih Albanaca, a njih nekoliko hiljada proterali u Albaniju. Tela 309 ubijenih pronađena su 2001. godine u tajnim masovnim grobnicama u predgrađu Beograda. Napad srpskih snaga na civilno stanovništvo u dolini Reka po broju žrtava najteži je zločin počinjen nad civilima tokom rata na Kosovu i jedan od najvećih u ratovima u bivšoj Jugoslaviji tokom devedesetih godina prošlog veka.
Cilj Modela Strategije za procesuiranje ratnih zločina izvršenih tokom i u vezi sa oružanim sukobima u bivšoj Jugoslaviji (Model Strategije) je da podstakne nadležne institucije da usvoje zvaničnu državnu strategiju za procesuiranje ratnih zločina počinjenih u sukobima tokom 1990-ih godina na teritoriji bivše Jugoslavije, kao i da obezbedi sveoubuhvatan, informativan i objektivan prilog izradi te Strategije.
Model zakona o pravima civilnih žrtava povreda ljudskih prava u oružanim sukobima i u vezi sa oružanim sukobima u periodu od 1991. do 2001. godine nastao je sa ciljem pružanja pomoći, podrške i zaštite osobama koje su kao civili stradale tokom ratova i u vezi sa ratovima u bivšoj Jugoslaviji, kao i sa ciljem priznavanja njihovih patnji. Polaznu osnovu dala je praksa FHP u zastupanju žrtava u postupcima za naknadu štete i za ostvarivanje prava po važećem Zakonu o pravima civilnih invalida rada. Rešenja predložena ovim modelom su prilagođena potrebama žrtava i zasnovana su na analizi uporednopravnih rešenja u oblasti reparacija za žrtve teških kršenja ljudskih prava, kao i na analizi svih nedostataka postojećeg zakonskog okvira u Republici Srbiji u cilju njegovog usklađivanja sa međunarodnim standardima u ovoj oblasti.
Model zakona o pravima civilnih žrtava povreda ljudskih prava u oružanim sukobima i u vezi sa oružanim sukobima u periodu od 1991. do 2001. godine preuzmite ovde
U martu 2012. godine, Fond za humanitarno pravo (FHP) obratio se dr Patricku Ball-u, izvršnom direktoru Grupe za analizu podataka o ljudskim pravima, molbom da oceni kvalitet i kompletnost baze podataka Kosovske knjige pamćenja. Dr Ball je formirao tim, koji su osim njega, činili dr Jule Krüger, konsultantkinja Grupe za analizu podataka o ljudskim pravima i profesor Michael Spagat sa Royal Holloway Univerziteta u Londonu. Tim je 10. decembra 2014. godine predao FHP-u dva izveštaja, jedan koji su sačinili dr Jule Kruger i dr Patrick Ball, i drugi, čiji je autor profesor Michael Spagat. Izveštaji su dostupni na engleskom jeziku: